یونان در گذر از عصر تاریکی

پس از حملات اقوام شمالی موسوم به دوری ها به میسنه در 1100 ق.م. تمدن یونانی وارد دوره ی تاریک خود شد. عصری که تجارت پررونق ، معماری ، هنر و صنایع یونان از میان رفت و زندگی بدوی قبیله ای رشد کرد.

فقر گسترده و نبود غذا و امکانات کافی سبب رشد کند جمعیت شد و مردم مجبور شدند تا زندگی بخور و نمیری داشته باشند. تنها در قرن 8 ق.م. سطح زندگی به اندازه ی قابل قیاس با ادوار قبلی رسید.

در این میان ، یونان از نظر سیاسی به ده ها دولت-شهر تقسیم شده بود. این ها شهرهایی با جمعیت حداکثر 200 هزار نفر بودند که هر کدام از آنها ، واحد سیاسی خاصی به شمار می آمدند. هر شهر دارای ارگ یا آکروپولیس بود که برای محافظت از آن ساخته شده بود.

هر دولت-شهر یک پولیس نامیده می شد. این تقسیمات سیاسی موجب فردگرایی در یونان گردید که خود اساس احترام به شخصیت فردی افراد و رواج دموکراسی بود. یونانیان فرهنگ خویش را برای احترام به هلن تروایی ، که ربودنش باعث نبرد تروا شد ، هلنی می نامیدند.

در حدود 800 ق.م. یونانی ها الفبای تازه ای را از اقوام فنیقی (لبنان کنونی) وام گرفتند که بسیار جامع و نوآورانه بود و برخلاف دیگر زبان های آن زمان، از تصاویر و نماد استفاده نمی کرد بلکه هر حرفی نماینده یک صدا بود.

یونان در عصر تاریکی

وجه مشترک یونانی ها علاوه بر زبان آنها ، خدایانی بود که می پرستیدند :

1-زئوس خدای اصلی/پدر خدایان

2- آپولون خدای خورشید و موسیقی

3- پوزیدون خدای دریاها

4- آفرودیت الهه عشق و زیبایی

5- آرتمیس الهه شب و حیوانات

و... خدایان بسیاری بودند که مورد احترام و پرستش یونانی ها بودند.همچنین این ها گاهی مرتکب  گناه و معصیت می شدند و بنابراین کامل و بی عیب و نقص نبودند. یونانی ها معتقد بودند که این خدایان در قله کوه المپ واقع در ناحیه ی شمالی تسالی زندگی می کنند.

معابد عظیمی نیز برای این خدایان ساخته شده بود. مشهورترین آنها معبد دلفی بود که در یونان مرکزی قرار داشت. این معبد که به خدای آپولون تعلق داشت ، مورد احترام شاهان لیدی نیز بود. به طوری که در هنگام لشکرکشی کوروش کبیر به لیدی ، شاه این سرزمین ، کرزوس برای چاره جویی به معبد دلفی رفت.

بقایای معبد دلفی

مسابقات المپیک نیز جلوه ای دیگر از مراسم مذهبی آن زمان بود که از 776 ق.م. به اجرا درآمد. محل برگزاری این مسابقات المپیا شهری در بخش غربی شبه جزیره پلوپونز بود.

در آن زمان دولت-شهرهای مهم یونان عبارت بودند از :

1-آتن   2- تب (در شمال غربی آتن)   3- کورنت   4- آرگوس ( در پلوپونز) 

5- اسپارت (در پلوپونز)   6- میلتوس ( در ایونی/ ساحل آسیای صغیر)

یونانیان علاوه بر این دولت-شهرها صاحب مهاجرنشین هایی در سواحل دریای اژه ، دریای سیاه و مدیترانه نیز بودند. دلیل تاسیس این مستعمرات (مهاجرنشین ها) افزایش مصرف مواد غذایی در داخل یونان بود که فرمانروایان دولت-شهرها را بر آن داشت که با فرستادن بخشی از جمعیت به نواحی حاصلخیز دیگر ، از کمبود غذا جلوگیری کنند.

مهاجرنشینان یونانی در ۵۵۰ ق.م.

از بین این مهاجرنشین ها بیزانتیوم ،در ساحل دریای سیاه، و سیراکوز (در سیسیل) از همه پررونق تر بودند.

نظام سیاسی نیز همگام با تشکیل مهاجرنشینان تغییر کرد. به مرور زمان ، طبقه ی ثروتمند جامعه دست به سرنگونی پادشاه زده و نوعی حکومت "چند نفره" با نام الیگارشی به وجود آوردند.البته این نوع حکومت دوام چندانی نداشت و به سرعت از میان می رفت. گاهی نیز قدرت تنها به یک شخص می رسید که او را توران (tyrant ) یا دیکتاتور می نامیدند.

پیشرفت آزادی بیان و ابراز احساسات افراد در یونان باستان برای نخستین بار سربرآورد. برخلاف برخی از دولت-شهرهای مستبد نظیر اسپارت ، بقیه تلاش خود را در جهت نشر دموکراسی به کار گرفتند.

آتن در ۵۰۰ ق.م.

آتن با این اقدامات مفید توانست تا چند دهه بعد به رهبر واقعی یونان و پیشرو قدرت و ثروت در این سرزمین تبدیل شود.

آتن در این بین از بقیه پیشی گرفت. یکی از رهبران آن ، به نام سولون در 594 ق.م. توسط مردم انتخاب شد و به سرعت دست به تشکیل مجلسی از شهروندان آزاد و صاحب رای زد. اگرچه تنها یک چهارم جمعیت آتن یعنی مردان آزاد ( و نه برده ) حق رای داشتند، (زنان،خارجیان و بردگان حق دادن رای نداشتند.) این تغییرات تدریجی توانست تمدن یونان را غنی و پررونق گرداند.

لطفاً دیدگاه های مورد نظر خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

موفق باشید.